Izotonik, hipertonik, hipotonik. Różnice pomiędzy napojami dla sportowców

PAULINA BANAŚKIEWICZ-SURMA • dawno temu • 3 komentarze

Napoje dla sportowców, to znaczy izotonik, hipertonik, hipotonik, różnią się pod względem zawartości kalorii i soli mineralnych oraz stopnia wchłanialności. Napoje izotoniczne, hipertoniczne i hipotoniczne dobrze nawadniają organizm i dostarczają mięśniom energii. Warto zapamiętać, że płyny te nie są tożsame z napojami energetycznymi, których zadaniem jest pobudzenie organizmu do pracy.

Napoje izotoniczne (123RF)

Co to jest osmolalność?

Osmolalność do cecha napojów izotonicznych, która pozwala wyróżni trzy rodzaje: izotniki, hipertoniki i hipotoniki. Odnosi się do zawartości witamin, cukrów i minerałów. O czym decyduje? Wpływa na stopień zagęszczenia krwi i szybkość wchłaniania spożytej wody.

Jest to istotne w trakcie intensywnego wysiłku fizycznego, gdy pocimy się i tracimy wodę. Wówczas ciśnienie osmotyczne wzrasta (równocześnie rośnie ryzyko odwodnienia). Zadanie napojów dla sportowców polega na jego wyrównaniu celem uniknięcia obniżenia wydolności organizmu i wyczerpania.

Izotoniki (napoje izotoniczne)

Prosty izotonik: woda, sól, cytryna i mięta

(123RF)

Czym wyróżniają się napoje izotoniczne?

osmolalnością równą krwi człowieka,
zawartością węglowodanów na poziomie 6–10 %,
zawartością składników mineralnych takich jak: elektrolity, witaminy, potas,
najlepszym zaspokojeniem pragnienia sportowców, którzy ćwiczą intensywnie.

Do przygotowania prostego izotoniku w domu będziemy potrzebować 1 litr wody z magnezem i 9 gramów soli. Aby poprawić walory smakowe, warto dodać sok wyciśnięty z połowy cytryny i/lub liście świeżej mięty.

Hipertoniki (napoje hipertoniczne)

Mianem hipertoniku określa się odżywki dla sportowców, uprzednio nierozcieńczone soki z warzyw i owoców. Nie stosuje się ich w przypadku intensywnych treningów, gdyż mogą powodować zaburzenia przemiany materii.

Napoje hipertoniczne wyróżniają się:

większą osmolalnością niż w płynach ustrojowych człowieka,
zawartością około 10% węglowodanów,
słabym stopniem nawodnienia organizmu,
wolnym tempem wchłaniania,
dobrym uzupełnieniem braków energetycznych w organizmie.

Hipotoniki (napoje hipotoniczne)

Do napojów hipotonicznych zalicza się: wodę (mineralną i smakową), rozcieńczone soki owocowe i warzywne. Nie uzupełniają one braków energetycznych, które są skutkiem intensywnego treningu. Stosuje się je w trakcie i po treningu trwającym około 60 minut.

Hipotoniki cechują się:

zawartością węglowodanów na poziomie około 7%,
niższą zawartością minerałów niż krew sportowca,
szybką wchłanialnością z przewodu pokarmowego, gdyż zawierają mniejsze stężenie cukrów i elektrolitów,
szybkim obniżeniem ciśnienia osmotycznego krwi,
szybkim tempem gaszenia pragnienia,
niską zawartością sodu.

Po napoje izotoniczne powinny sięgać osoby trenujące intensywnie i długotrwale – minimum 1,5 godziny, na przykład biegacze długich dystansów i kolarze. Powinni pić izotoniki, hipertoniki, jak i hipotoniki w niezbyt szybkim tempie i małymi porcjami. Zapotrzebowanie sportowców na płyny jest ustalane indywidualnie.