Co to są napoje funkcjonalne?

AGNIESZKA GOTÓWKA • dawno temu • 1 komentarz

Co to są napoje funkcjonalne? To napoje stworzone są dla konkretnej grupy osób. Ich spożywanie poleca się sportowcom, osobom zmęczonym, zestresowanym.

Napój izotoniczny (Fot. Nanci Santos/Getty Images)

Napoje funkcjonalne — definicja

Napoje funkcjonalne to napoje, których zadaniem jest spełnienie określonej funkcji w organizmie — np. uzupełnienie soli mineralnych, nawodnienie, wpłynięcie w pozytywny sposób na układ nerwowy.

Wśród napojów funkcjonalnych wyróżnia się:

napoje wzbogacane (woda mineralna z dodatkiem ziół, witamin),
napoje energetyczne,
napoje izotoniczne, hipertoniczne, hipotoniczne,
napoje o konkretnym działaniu prozdrowotnym.

Napoje funkcjonalne dla sportowców to przede wszystkim napoje izotoniczne i napoje energetyczne. Te ostatnie owiane są złą sławą, bo spożywane w nadmiarze mogą zaszkodzić. Alternatywą są napoje izotoniczne.

Kobieta pijąca napój izotoniczny

(123RF)

Napoje energetyczne, czyli werwa z puszki

Napój energetyczny to napój funkcjonalny, którego można określić mianem swego rodzaju "dopalacza" w puszce. Jego wypicie ma dodać nam siły i energii do działania, innymi słowy: pobudzić. Sięga się po nie w czasie znacznego wysiłku umysłowego, bo poprawiają koncentrację i łagodzą objawy zmęczenia. Ich skład w większości opiera się na kofeinie lub na wyciągu z guarany. Napoje energetyczne zawierają ponadto:

taurynę i L-karnitynę (aminokwasy),
glukozę, fruktozę lub sacharozę (kaloryczne węglowodany),
minerały i witaminy syntetyczne,
konserwanty (m.in. sorbinian potasu i benzoesan sodu),
aromaty i sztuczne barwniki,
słodziki,
dwutlenek węgla.

Niestety, napoje energetyczne spożywane w nadmiarze mogą szkodzić. Niektórzy badacze uważają, że nawet wypicie jednej puszki energetyka może nieść ze sobą ryzyko zawału. W badaniach prowadzonych metodą obserwacji uwidocznił się również związek pomiędzy piciem energetyków a wzrostem poziomu agresji wśród młodzieży. Bardzo niebezpieczne dla zdrowia (a nawet życia!) jest mieszanie napoju energetycznego z alkoholem.

Kiedy sięgać po napoje izotoniczne?

Drugim rodzajem napojów funkcjonalnych są napoje izotoniczne. Stworzone zostały dla sportowców i osób intensywnie pracujących fizycznie (zwłaszcza w okresie letnim). Ich zadaniem jest uzupełnienie traconych w procesie pocenia się soli mineralnych. Są one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu (biorą udział w przewodzeniu sygnałów nerwowych, częściowo odpowiadają za skurcze mięśni, w tym skurcze mięśnia sercowego).

Izotonia = wyrównanie ciśnień

Napoje izotoniczne zostały stworzone przez naukowców, którzy opracowali najlepszy system uzupełniania elektrolitów w oparciu o wiedzę i doświadczenia naukowe.

Płyny bowiem wchłaniają się w różnym tempie. Niektóre wchłaniają się szybko (np. rozcieńczone soki, herbaty ziołowe), inne powoli (np. napoje energetyczne, gęste soki). Zarówno jedna, jak i druga grupa nie stanowi dobrego sposobu nawodnienia organizmu w czasie treningu. Potrzebny jest tu napój, który zapewni optymalny poziom wchłaniania się składników mineralnych. I taką funkcję spełniają napoje izotoniczne, bo ich skład jest zrównoważony, a wypicie takiego płynu nie zaburza równowagi wodno-elektrolitowej. Stężenie elektrolitów odpowiada stężeniu krwi, zatem ciśnienie osmotyczne jest na równym poziomie.

Naturalne napoje izotoniczne

Napój izotoniczny można przygotować samodzielnie w domu. Jest to nie tylko tani, ale i zdrowy sposób na odpowiednie nawodnienie organizmu w czasie wysiłku fizycznego. Dobrze gasi pragnienie, a przy tym dostarcza sporą dawkę elektrolitów woda kokosowa lub woda z kaktusa.

Napoje funkcjonalne cieszą się dużą popularnością wśród sportowców, sięgają po nie również osoby aktywne fizyczne. Ich picie to pewność, że nasz organizm uzupełnił utraconą ilość składników mineralnych.