Berberys zwyczajny, czyli polska cytryna

Berberys zwyczajny, zwany także pospolitym lub kwaśnicą pospolitą, to ciernisty gęsty krzew osiągający wysokość do trzech metrów. Występuje niemal w całej Europie. Przeważnie porasta zbocza, miedze, skraje lasów.

Suszone owoce berberysa zwyczajnego (123rf)

Znad kolców wyrastają ząbkowane eliptyczne liście i żółte, zebrane w grona kwiaty. Owoce, czyli wydłużone jaskrawoczerwone jagody utrzymują się na roślinie do późnej zimy. Są one jadalne, lecz mają cierpki i kwaśny smak, mimo że zawierają sporo cukru. Zbiera się je zanim całkowicie dojrzeją, czyli w sierpniu lub wrześniu.

Co zawiera berberys zwyczajny?

W lecznictwie wykorzystuje się korę, liście i owoce berberysu. Kora i korzenie wykazują właściwości antybiotyczne, ponieważ zawierają alkaloidy izochinolinowe, głównie berberynę, berbaminę, palmatynę i magnoflorynę oraz garbniki.

Owoce z kolei obfitują w kwasy organiczne – jabłkowy, askorbinowy (witamina C), saponiny, flawonoidy (rutynę), polifenole, fenole, cukry (m.in. glukoza, fruktoza), gorycze, sole mineralne, pektyny oraz karotenoidy.

Na problemy żołądkowe

Napar z liści berberysu jest polecany w leczeniu schorzeń przewodu pokarmowego, np. zaburzeń trawienia. Złagodzi bóle żołądka, nudności i charakterystyczne uczucie przepełnienia i gniecenia. Liście łagodzą też bóle wywołane kamieniami w drogach żółciowych, wzmacniają łaknienie i zwiększają wydzielanie żółci. Wspomagają również leczenie chorób wątroby.

Należy jednak pamiętać, że berberyna odkłada się w sercu, wątrobie i trzustce, dlatego przetworów z berberysu nie można spożywać przez dłuższy czas.

Wzmacnia odporność, wspomaga leczenie grypy

Owoce berberysu są produktem witaminizującym, dietetycznym i przeciwgorączkowym. Ze względu na wysoką zawartość witaminy C bywają nazywane „polską cytryną”. Stosuje się je pomocniczo w leczeniu przeziębień, grypy i jako środek na obniżenie gorączki. By wzmocnić organizm i podnieść jego odporność na infekcje, warto dodawać suszone owoce do herbaty.

Bez problemu znajdziemy je w internecie i sklepach ze zdrową żywnością. Wyciągi z kory i korzeni stosuje się przy zakażeniach bakteryjnych, ponieważ dzięki zawartości berberyny, która działa antybakteryjnie, wykazują właściwości antybiotyczne.

Berberys ukoi nerwy i pomoże schudnąć

Berberys wycisza, korzystnie wpływa na nastrój oraz koncentrację, dlatego powinny po niego sięgać osoby, które żyją w stresie, są pobudzone emocjonalne, znerwicowane lub mają problemy z zasypianiem.

Poza tym, odwar z owoców tego krzewu przyspiesza przemianę materii, pobudza wydzielanie soków trawiennych, działa moczopędnie i lekko przeczyszczająco. Dlatego też, można go stosować pomocniczo w trakcie odchudzania.

Kto powinien zachować ostrożność?

Zawarte w roślinie berberyna i berbamina mogą przyczynić się do nadciśnienia tętniczego. Stan taki może wywołać niedotlenienie, a nawet zaburzyć rozwój płodu. Dlatego też preparatów z berberysu nie poleca się kobietom w ciąży. Z kolei u małych dzieci berberys może wywołać przejściowe nudności.

Owoce w diecie

Dietetyczne owoce Owoce, które pomogą schudnąć Dieta truskawkowa — czy jest bezpieczna Dieta czereśniowa

Konfitura z owoców berberysu

Owoce można wykorzystać do przygotowania przetworów – konfitur, dżemów, soków, nalewek, win. Zmielone, suszone jagody berberysu sprawdzą się także jako przyprawa do mięs, ryb i sosów. Aby przygotować konfiturę z berberysu musisz zagotować szklankę cukru w bardzo małej ilości wody. Do syropu dodaj szklankę owoców, gotuj przez chwilę cały czas mieszając.

Zdejmij z ognia i zostaw na noc pod przykryciem. Następnego dnia zagotuj jeszcze raz, zamieszaj i znowu zostaw pod przykryciem. Powtarzaj to przez trzy dni. Taką konfiturę można wykorzystać od razu lub przechowywać w wyparzonym i zakręconym słoiczku.