Czym jest choroba wysokościowa?

Choroba wysokościowa dotyka osób, które wspinają się na duże wysokości nad poziomem morza. Rozwija się na skutek braku adaptacji organizmu do nowych, niesprzyjających warunków. Jej objawem jest m.in. ból głowy, osłabienie organizmu i problem z koordynacją ruchową.

Shutterstock

Co to jest choroba wysokościowa?

Mianem choroby wysokościowej określa się grupę objawów, które pojawiają się na skutek braku przystosowania się organizmu do warunków atmosferycznych panujących na dużych wysokościach. Schorzenie to odnotowuje się u 7 na 10 osób, które weszły na wysokość przekraczającą 4500 metrów n.p.m.

Wyróżnia się następujące rodzaje choroby wysokościowej: obrzęki (wysokościowy obrzęk płuc, wysokościowy obrzęk mózgu, obwodowe obrzęki wysokościowe), wylewy krwawe do siatkówki, zakrzepica i ogniskowe zaburzenia neurologiczne. Najczęstszą postacią tej choroby jest ostra choroba wysokościowa.

Przyczyny choroby wysokościowej

Choroba wysokościowa występuje na skutek zmniejszania się ilości tlenu w powietrzu. Wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza spada ciśnienie atmosferyczne i ciśnienie cząsteczkowe tlenu, co powoduje spadek tlenu w organizmie człowieka. Wówczas podejmuje on próbę przystosowania się do nowych warunków. Oddech osoby przebywającej na dużej wysokości nad poziomem morza jest szybszy i głębszy. Jej serce bije szybciej, co ma związek ze zwiększonym przepływem krwi przez organy wewnętrzne: ukrwienie nerek prowokuje wytwarzanie większej ilości moczu, spadek poziomu tlenu we krwi uaktywnia produkcję erytropoetyny (pobudza szpik kostny do produkcji czerwonych krwinek pozytywnie wpływających na transport tlenu do tkanek).

Jeżeli człowiek przekroczy wysokość 7500 metrów n.p.m., procesy adaptacyjne stają się niewydolne, co prowadzi do niedotlenienia organizmu i uszkodzenia organów wewnętrznych. Jeżeli uszkodzona zostanie śluzówka jelit, następuje zachwianie wchłaniania substancji odżywczych. Po przekroczeniu 8000 metrów n.p.m. zgon następuje już po kilku dniach.

Objawy choroby wysokościowej

W przebiegu choroby wysokościowej pojawiają się dolegliwości bólowe głowy, chory jest zmęczony i nie ma apetytu. Ponadto skarży się na nudności i wymioty. Stwierdza się u niego obrzęk twarzy, rąk i nóg. Występują bóle mięśni i problemy z koordynacją ruchową. Osoba z chorobą wysokościową może mieć problemy z zasypianiem.

Jak leczyć chorobę wysokościową?

W przypadku wystąpienia symptomów choroby wysokościowej w trakcie jednego z etapów wspinaczki należy zaprzestać kontynuowania wyprawy. Chory powinien ograniczyć aktywność fizyczną i przyjmować duże ilości płynów. Dolegliwości chorobowe pomoże złagodzić kwas acetylosalicylowy. Po maksymalnie trzech dniach spędzonych na tej samej wysokości objawy powinny ustąpić. Jeżeli tak się nie stanie, należy zmienić położenie o co najmniej 1000 m n.p.m. w dół.

Aby skrócić czas adaptacji organizmu do nowych warunków, na dwa dni przed wyprawą należy rozpocząć stosowanie leków. Trzeba je zażywać jeszcze w ciągu pierwszych 5 dni wspinaczki. W ramach profilaktyki choroby wysokościowej dziennie należy pokonywać jedynie odcinek 300 metrów na wysokości od 1500 do 3000 metrów n.p.m. Obóz trzeba rozbijać w dzień na niższej od osiągniętej wysokości, ponieważ nocą pobór tlenu przez organizm jest mniejszy. Należy pamiętać o przyjmowaniu zwiększonych ilości płynów.