Na czym polega niedomykalność zastawki aortalnej?

Jakie mogą być przyczyny niedomykalności zastawki aortalnej?

Objawy choroby serca mogą być różne, tak samo jak przyczyny niedomykalności zastawki aortalnej serca. Do najczęściej występujących można zaliczyć:

• przyczyny wrodzone. Wtedy za niedomykalność zastawki aortalnej odpowiadają wady wrodzone takie jak np. zastawka dwu- lub czteropłatkowa;
• przyczyny pozapalne. W takim przypadku za niedomykalność zastawki aortalnej odpowiadają uszkodzenia zastawki, które pojawiają się w wyniku zmian zapalnych. Są to najczęściej zmiany w przebiegu infekcyjnego zapalenia wsierdzia. Może je powodować także gorączka reumatyczna lub reumatoidalne zapalenie stawów;
• zmiany polekowe, czyli wstępujące w wyniku zażywania lekarstw; zmiany wywołane nadciśnieniem tętniczym, miażdżycą, rozwarstwieniem aorty. Mogą być one też wywołane przez uraz mechaniczny aorty;
• brak ustalonej przyczyny – wtedy mówimy o niedomykalności idiopatycznej.

Należy pamiętać, że niedomykalność zastawki aortalnej może przybrać postać:

• przewlekłą, najczęściej w wyniku chorób tkanki łącznej, miażdżycy lub nadciśnienia tętniczego,
• ostrą i wtedy towarzyszy chorobom serca oraz aorty,
• pierwotną, która najczęściej jest spowodowana przez nieprawidłowe działanie płatków zastawki,
• wtórną, która pojawia się, kiedy poszerzeniu ulega pierścień zastawkowy i/lub aorta wstępująca.

Jakie są objawy niedomykalność zastawki aortalnej?

Podobnie jak niektóre inne objawy choroby serca, także przewlekła niedomykalność zastawki aortalnej może przebiegać przez dłuższy czas całkowicie bezobjawowo. Kiedy zaczynają występować symptomy, choroba zaczyna postępować szybko. U chorego mogą się pojawić:

• bóle w okolicach serca, zwłaszcza po wysiłku, ale także w nocy,
• kołatanie serca,
• męczące duszności,
• bóle wieńcowe,
• zawroty głowy oraz omdlenia, które związane są najczęściej z niedokrwieniem mózgu.

Takie objawy są powodem, dla którego najczęściej zaleca się przeprowadzenie badań dodatkowych. Podczas nich u chorych na niedomykalność zastawki aortalnej można dodatkowo stwierdzić:

• pojawienie się powiększenia lewej komory serca,
• pojawienie się cech przeciążenia lewej komory serca w badaniu EKG,
• występowanie szmeru rozkurczowego,
• wysokie i szybkie tętno,
• bardzo niskie ciśnienie rozkurczowe krwi pomimo występowania prawidłowego ciśnienia skurczowego,
• szmer skurczowy i rozkurczowy tętnicy udowej. Jest on bardzo charakterystyczny i występuje przy uciśnięciu badanego miejsca stetoskopem.

Może się też pojawić szmer holosystoliczny nad koniuszkiem, szmer typu wyrzutowego nad podstawą serca, podwójny ton Traubego, tętno włośniczkowe na płatkach małżowin usznych, wargach lub paznokciach, szmer Austin-Flinta nad koniuszkiem, objaw Hilla. Jak widać, przewlekła niedomykalność zastawki aortalnej może nieść za sobą wiele niedogodności. Nie trzeba dodawać, że wszystko to są niebezpieczne objawy choroby serca.

Mechanizm działania choroby

Podczas występowania choroby do aorty cofa się krew z rozkurczu lewej komory serca. W aorcie ciśnienie spada, natomiast w komorze rośnie. W aorcie jest mniej krwi, natomiast ścianki komory grubieją, sama komora poszerza się i potrzebuje znacznie więcej krwi. W ten sposób powstaje niedokrwienie lewej komory serca. Bardzo często kończy się ono niewydolnością całego narządu.

Leczenie niedomykalności zastawki aortalnej

Choroba może być zdiagnozowana przez badanie EKG, na podstawie zdjęcia RTG, przez echo serca. Może być też rozpoznana w badaniu osłuchowym, które przeprowadza specjalista. Leczy się ją zachowawczo przy pomocy lekarstw o działaniu rozkurczającym. Jeśli choroba jest w ciężkim stadium, choremu wszczepia się sztuczną zastawkę. W przypadku postaci łagodnej nie ma najczęściej potrzeby stosowania leczenia. Ale należy uważnie monitorować przebieg choroby, aby móc odpowiednio wcześnie reagować.