Jak dobrać pedały rowerowe? Pedały na rower szosowy i na rower górski

Pedały rowerowe - z pozoru mało istotny, ale w rzeczywistości niezwykle ważny element roweru. Szczególnie dla osób, które cenią sobie ekonomiczną i szybką jazdę. Podpowiadamy, w czym tkwią różnice i jakie wybrać pedały rowerowe.

Pedały rowerowe platformowe (Fot. Amy Rice/EyeEm/Getty Images)

Wybierając odpowiedni do swoich potrzeb rower, musisz zastanowić się także, jakie wybrać pedały rowerowe. Nie bagatelizuj tej kwestii, bo pedały mogą naprawdę istotnie wpłynąć na efektywność i przyjemność jazdy.

Pedały rowerowe — budowa

Zasadniczo wyróżniamy dwa rodzaje pedałów rowerowych. Pierwszy to pedały rowerowe platformowe, czyli te najprostsze, montowane w "zwykłych" rowerach. Są zazwyczaj płaskie, często mają na górnej i dolnej powierzchni szereg antypoślizgowych wypustek, a po bokach — elementy odblaskowe. Zbudowane są przeważnie z plastiku lub aluminium. Można na nich jeździć w dowolnych butach i w żaden sposób nie łączą się na stałe z butami rowerowymi.

I to przede wszystkim odróżnia je od drugiego rodzaju pedałów - pedałów rowerowych zatrzaskowych. Są to pedały rowerowe, które za pomocą różnego rodzaju "zatrzasków" na sztywno łączą z butami. Wymyślono je w latach 80-tych XX w. w służbie kolarstwu zawodowemu, by pracujące podczas jazdy na rowerze mięśnie nóg, mogły lepiej przekazywać energię na napęd. W efekcie, podczas pedałowania, mięśnie obu nóg intensywnie pracują zarówno podczas ruchu wciskającego pedały w dół, jak i podczas ruchu wyciągania kolana w górę. W ten sposób kolarz minimalizuje straty energii i może jeździć istotnie szybciej. Pedały zatrzaskowe również zbudowane są z aluminium lub/i plastiku. W zależności od rodzaju (piszemy o nich w dalszej części artykułu) mają kształt charakterystycznej kostki lub pętli, w którą wpina się tzw. blok. Blok jest elementem znajdującym się na powierzchni podeszwy buta, dzięki któremu na sztywno łączy się on z pedałem.

Pedały na rower szosowy

Wśród pedałów zatrzaskowych wyróżniamy dwie grupy: pedały do rowerów górskich (wykorzystywane też w rowerach trekkingowych) oraz pedały do rowerów szosowych. Skupmy się teraz na tych drugich. Wyróżniamy kilka rodzajów pedałów szosowych, ale cechą wspólną ich wszystkich jest szeroki na niemal całą szerokość buta blok oraz wysoka sztywność połączenia buta z pedałem. Chodzi o to, by stopa w bucie i pedał były niemal jednością, co pozwala na najbardziej efektywne przełożenie wkładanej w pedałowanie siły na moc.

Trzy najpopularniejsze systemy to: KEO marki Look (będącej pionierem pedałów zatrzaskowych), system SPD-SL firmy Shimano oraz system Time marki Xpresso. Każdy z tych pedałów wygląda nieco inaczej i mechanizm wpinania w niego buta jest inny. Trzeba zatem, uważać, by w bucie rowerowym mieć blok, który odpowiada danemu systemowi. Inaczej nie połączymy buta z pedałem.

Pedały na rower górski

W pedałach górskich natomiast blok jest dużo mniejszy i daje większą możliwość ruchu, tj. nie trzyma buta tak mocno i sztywno przytwierdzonego do pedału. Jest tak dlatego, że w kolarstwie górskim dużo częściej spotykamy się z sytuacją, że z roweru trzeba zejść i przeprowadzić go przez trudny teren. Częściej też zdarzają się wywrotki lub momenty, w których musimy szybko wypiąć buta z pedału, by tej wywrotki uniknąć. Należy też pamiętać, że zarówno w pedałach szosowych, jak i górskich, tzw. „siłę wypięcia”, a więc tą trwałość połączenia między butem a pedałem, można wyregulować za pomocą specjalnej śruby. Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z pedałami zatrzaskowymi, ustaw ją na niskim poziomie, by możliwie najszybciej móc wypiąć się z pedałów.

Najczęściej używany systemem w rowerach mtb to SPD (Shimano Pedaling Dynamics, wbrew pozorom używany też przez inne marki, nie tylko jego twórcę — Shimano). Alternatywne systemy mają m.in. firmy Look, Time czy CrankBrothers. Tu także, podobnie jak w przypadku pedałów szosowych, systemy te nie są kompatybilne, więc buty i pedały trzeba mieć zawsze „do pary” - tj. wyposażone w elementy tego samego systemu.

Pedały rowerowe do roweru trekkingowego

Często pada pytanie o jakieś rozwiązanie pośrednie – coś między zwykłymi pedałami platformowymi a pedałami zatrzaskowymi. I oczywiście jest coś takiego – tzw. pedały hybrydowe. Po jeden stronie są płaskie (platformowe), po drugiej natomiast mają wpięcie do bloków SPD. To będą świetne pedały rowerowe do roweru trekkingowego, który często używany jest zarówno do codziennej jazdy w mieście (w normalnym butach), jak i w terenie, na długich, czasami wymagających trasach, gdzie sportowy system wpięcia butów w pedały (np. SPD), bardzo ułatwia życie i odciąża kolarza. To dobry pomysł także dla osób, które mają kilka rowerów i nie zamierzają kupować tyle samo różnych butów rowerowych.