Kiedy warto suplementować tran? Jakie są jego właściwości?

W wielu domach była, lub wciąż jest, obecna tradycja podawania dzieciom codziennej porcji tranu. Te krzywiły się przy każdym przyjmowaniu, ponieważ olej z ryb nie należy do najsmaczniejszych. Znany jest jednak ze swoich zdrowotnych właściwości. Czy tran cieszy się dziś taką samą dobrą opinią jak kiedyś? Co daje nam tran i kto powinien go suplementować?

Kapsułki z tranem (Fot. Monicore/pixabay.com)

Tran jako suplement diety

Tran znany był już naszym babciom i dziadkom. Jego prozdrowotne właściwości zostały odkryte ok. 1960 roku. W latach 60. i 70. ubiegłego wieku w ramach profilaktyki zdrowotnej płynny tran był podawany dzieciom w przedszkolach. Dziś jest wciąż popularnym suplementem diety, ale warto przyjrzeć się mu bliżej. Co to tran?

Tran to olej z wątroby dorsza atlantyckiego lub innych ryb z rodziny dorszowatych. Może też występować pod postacią produktów wykorzystujących olej z wątroby rekina grenlandzkiego, łososia lub wieloryba. Pierwotnie kojarzony był z dużą, ciemną butelką, z której nakładało się łyżkę złocistego oleju i podawano bezpośrednio do wypicia.

Dziś znany jest w przeróżnych formach — jako miękkie kapsułki do połykania lub kolorowe żelki dla dzieci (które jednak mogą mieć w sobie sporo cukru). Charakterystyczny rybi zapach i oleisty smak tranu nie każdemu odpowiada, dlatego produkty często są wzbogacane dodatkami smakowymi. Miej jednak na uwadze, że delikatny rybi posmak często świadczy o tym, że obecny w nim olej jest świeży. Czy warto suplementować tran?

Właściwości tranu

Kiedyś był zdrowotną sensacją. Co zawiera tran? Olej ryb ma duże ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych, a szczególnie wyjątkowo wartościowych kwasów omega-3, omega-6 i witamin, głównie A i D, rzadziej E. Ważnym składnikiem jest właśnie witamina D, której spożycie w Polsce jest wciąż zbyt niskie w stosunku do aktualnych norm.

Suplementacja tej witaminy sprzyja głównie w miesiącach jesienno-zimowych. Uczestniczy w budowie mocnych kości, chroni przed rozwojem cukrzycy, otyłości, chorób sercowo-naczyniowych, nowotworowych itp. Witamina A poprawia ogólny wygląd skóry. Kwasy omega pomagają natomiast w obniżeniu poziomu złego cholesterolu. Właściwości zdrowotne tranu są więc nie do ocenienia. Zalecane są szczególnie tym osobom, które nie jedzą ryb regularnie.

Jak suplementować tran?

Jak wspomnieliśmy, przyjmowanie tranu nie musi już kojarzyć się z nieprzyjemnym rybim zapachem i olejem spływającym po przełyku. Na półkach w aptece suplement przyjmuje różne formy. Najpopularniejsza to złote miękkie kapsułki do połykania. Warto teraz zadać pytanie, jak często warto suplementować olej? Spożywać tran rano czy wieczorem?

Producenci tranu zalecają przyjmowanie kapsułek codziennie, zazwyczaj dwóch. Zawsze jednak czytaj uwagi opisane na opakowaniu, ponieważ kapsułki różnych produktów mogą mieć różne stężenia witamin i zalecać różne dawkowanie. Jeśli zaś chodzi o porę, nie ma to większego znaczenia. Dobrą wskazówką jest przyjmowanie tranu w czasie mniejszych posiłków, np. przed śniadaniem lub kolacją. Zmniejszy to tzw. efekt "odbijania się" i uczucie przykrego niesmaku w ustach.

Dla kogo polecany jest tran?

Na co pomaga tran? Komu jest najbardziej polecany? W aptekach znaleźć można specjalne produkty z rybim olejem dla dzieci. Dlaczego? Zachęca się dzieci i młodzież do przyjmowania tego suplementu głównie ze względu na ich wzmożony wzrost. Tran zawiera bowiem witaminy, które są niezbędne w prawidłowej budowie kości i zębów. Przyjmowanie tranu zaleca się więc osobom, które mają zapotrzebowanie na witaminę A i D.

Ponadto nad kupnem tranu powinny zastanowić się osoby, które chcą wzmocnić swoją odporność (szczególnie w okresie jesienno-zimowym) oraz których dieta jest uboga w nienasycone kwasy tłuszczowe. Jako że olej z ryb dobrze działa na kości, zęby, wspomaga odporność, dobre widzenie, a także pomaga utrzymać serce w dobrej kondycji, zaleca się suplementację osobom starszym.

Czy są przeciwwskazania do suplementacji tranu?

Tran to suplement diety dający dużo dobrego. Warto jednak pamiętać o ewentualnych przeciwwskazaniach. Kto nie powinien go spożywać? Z przyjmowania tranu nie muszą wcale rezygnować kobiety w ciąży i karmiące piersią, ale o tym powinien zadecydować lekarz. Tranu nie powinny spożywać także dzieci poniżej 4 roku życia.

Olej z wątroby dorsza nie powinien wchodzić w interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi, nie powinien być również suplementowany wraz z innymi preparatami z witaminą A i D. Choć witamina A ma drogocenne właściwości, jej przedawkowanie może mieć nieprzyjemne dla organizmu skutki. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości, skontaktuj się z lekarzem w sprawie suplementacji tranu.

Czy tran może być szkodliwy?

Patrząc na zdrowotne właściwości tranu, czy jest możliwe, że może nam zaszkodzić? Warto zwrócić uwagę na konkretny produkt, jaki wybieramy ze sklepowej półki. Istotne znaczenie ma pochodzenie ryb, wykorzystywanych później do produkcji suplementu diety. Jeżeli ryba pochodzi z zanieczyszczonych wód, wyprodukowany z jej wykorzystaniem tran nie będzie dobrej jakości. Co więcej, zawartość metali ciężkich oraz toksyn może wykazać działanie szkodliwe.

Jak kupować dobry tran? Zwracaj uwagę na certyfikaty bezpieczeństwa zgodne z europejskimi normami. Dowiedz się też, z jakiego oleju pozyskano tran. Najlepiej, by pochodził on z wątroby dorsza, rekina lub łososia

Ponadto warto pamiętać, że suplementy diety nie są specyfikami, które magicznie wzmocnią twój organizm. Jeśli zależy ci na zwiększeniu odporności, wprowadź do menu więcej warzyw, ogranicz słodycze, zacznij regularnie się ruszać. Następnie kup sprawdzony suplement.