Lektyny i nie tylko - co wpływa negatywnie na pracę jelit?

REDAKCJA WP FITNESS • 7 miesięcy temu • 4 komentarze

Już wiemy, ile jest człowieka w człowieku. Wiemy też, że antybiotyki i inne czynniki bardzo zaburzają naszą florę jelitową. Na pierwszym miejscu, jako czynnik wpływający na stan naszej mikroflory jelitowej, umieszczono jednak dietę. Z poniższego tekstu dowiesz się, czym są i jak działają lektyny.

Shutterstock

Lektyny — co to jest?

Lektyny to białka roślinne lub glikoproteiny, które wiążą cukry, sprawiając, że ich atomy przyczepiają się do błon komórkowych. Występują przede wszystkim w owocach, warzywach, orzechach i zbożach. W małej ilości nie powinny być toksyczne, jednak należy uważać na ich nadmierne spożywanie, ponieważ mają toksyczne działanie i mogą powodować zaburzenia układu autoimmunologiczego.

Dieta uboga w fermentujący błonnik, a bogata w przetworzone węglowodany, cukry czy alkohol niekorzystnie wpływa na mikrobiotę powodując dysbakteriozę, czyli mniejsze, większe lub wręcz katastrofalne zaburzenie prawidłowego obrazu jelita. Nieodłączny stres również powoduje zmiany w jelitach, a co za tym idzie, osłabia nasz system odpornościowy.

Cukier jest głównym winowajcą, ale nie jedynym.

Zboża oprócz cukrów zawierają sporo składników antyodżywczych. Jedna z lektyn WGA ma właściwości niszczące śluzówkę, odkrywa receptory i daje możliwość przyłączenia się do nich. WGA może łączyć się z polisacharydami tworzącymi ścianę komórkową bakterii i wieloma innymi proteinami. Zachowuje się jak klej. W normalnej sytuacji bakterie są niszczone przez enzym lizozym, jednak, gdy WGA jest do nich przyłączona, nic ich nie ruszy. WGA jest odporna na enzymy i skutecznie chroni to, co z sobą niesie. Nie działa też na nią kwas solny ani fermentacja. Może pomóc gotowanie w szybkowarze (przez min. godzinę).

Lektyny generalnie podrażniają jelita i powodują stan zapalny, co w krwiobiegu doprowadza do wywołania reakcji systemu odpornościowego. Gdy coś, co nie powinno się znaleźć w krwiobiegu, dostanie się do niego, oczekujemy obronnej odpowiedzi zapalnej. Problem jest, gdy ta reakcja występuje codziennie, przez długie lata. Badania in vitro (w laboratorium, nie w żywym organizmie) wskazują, że w 100 g chleba jest wystarczającą dawka lektyn do wywołania reakcji zapalnej. Inne problematyczne lektyny poza WGA to: PHA (fasole) i SBA (soja) czy lektyny w pomidorze. WGA może doprowadzić do stanu zapalnego jelit.

Kolejnym zabójcą mikrobioty jest gluten. Nietolerancja glutenu, mimo, nawet kiedy nie ma się celiakii, jest prawdziwym problemem i nie jest to kwestia mody. Gliadyna, jedno z białek znajdujących się w glutenie, zwiększa nieszczelność jelit u osób również bez celiakii. Obserwuję wyraźną poprawę samopoczucia u osób po kilku tygodniach od odstawienia glutenu w diecie. Np. znikają bóle stawów, poprawia się funkcjonowanie tarczycy, nie wspominając już o problemach jelitowych.

Nasza typowa dieta bogata w przetworzony cukier i zboża, prowadzi do zaburzenia flory bakteryjnej. Zbyt dużo przetworzonych węglowodanów doprowadza do wzrostu: szczepów Candidy, paciorkowców, gronkowców, oraz szczepów Clostridium, Bacteroides i innych oportunistycznych, tj mogących wywołać stany zapalne u osób z obniżoną odpornością, bakterii tlenowych.

Warzywa strączkowe również zawierają toksyny negatywnie wpływające na trawienie i niszczą jelita. Lektyna zawarta w czerwonej fasoli, przyczynia się do nieszczelnej śluzówki jelita i blokuje kwas solny, przez co zwiększa szansę na rozrost bakterii w jelicie cienkim, i kolonizację chociażby bakterii Escherichia coli i innych patogenów wpływających na produkcję śluzu.

Substancje zawarte w strączkach zapobiegają trawieniu skrobi, co powoduje wzdęcia i kolonizację patogenicznych bakterii w jelitach.

A inne produkty?

Mleko i jego białko kazeina oraz laktoza, również wpływają negatywnie na mikrobiotę.

Pokornie więc pytam, co tak naprawdę oznacza termin "zdrowa dieta"?

Im więcej wiemy, tym bardziej zdajemy sobie sprawę z tego, ile jeszcze nie wiemy… Dlatego warto obserwować swój organizm.

Iwona Słowińska, dietetyczka potrafiszschudnac.pl