Celiakia a dieta - co jeść, a czego unikać? Na czym polega dieta bezglutenowa?

Celiakia to choroba polegająca na nietolerancji organizmu na białka niektórych zbóż w postaci tzw. glutenu. Znajduje się on przede wszystkim w pszenicy, ale nie tylko. Co można jeść przy celiakii, a czego należy unikać?

Fot. Peter Dazeley/Getty Images

Celiakia — co to jest?

Celiakia to poważna choroba autoimmunologiczna, która polega na nietolerancji pokarmowej glutenu. Spożywanie glutenu przy tej dolegliwości może doprowadzić do uszkodzenia jelita cienkiego. Objawia się to problemami z prawidłowym wchłanianiem składników odżywczych, co w konsekwencji przyczynia się do utraty masy ciała i szeregu nieprzyjemnych objawów, takich jak: ból brzucha, wzdęcia, biegunki, afty oraz zapalenia jamy ustnej. U dzieci z celiakią, które nie trzymają odpowiedniej diety, mogą pojawić się zaburzenia w rozwoju.

Celiakia nie jest często spotykaną chorobą — dotyczy około 1 na 100 osób, aczkolwiek dużo się ostatnio o niej mówi. Może się ujawnić w każdym wieku. Jest nieuleczalna, objawy łagodzi się przestrzegając jadłospisu.

Celiakia — dieta — czego nie jeść?

Gluten zawarty jest głównie w pszenicy, w życie i jęczmieniu oraz we wszystkich produktach, które wytworzone zostały przy ich udziale. Poza tym trzeba ostrożnie podchodzić do spożywania owsa. Większość osób chorych na celiakię może go jeść, jednak w polskich fabrykach często może być zanieczyszczony glutenem. Na diecie bezglutenowej wykluczony jest makaron, mąka, pieczywo, pieczywo, kasza (manna, kuskus), płatki zbożowe.

Zawsze warto czytać etykiety gotowych produktów — gluten jest bowiem dodawany do wielu produktów, w których poprawia smak lub aromat albo pełni rolę zagęstnika (np. w nabiale — w jogurtach smakowych, produktach mlecznych o obniżonej zawartości tłuszczu, śmietanie, serach i twarogach). Znajduje się także w piwie, w słodyczach — szczególnie tych zawierających syrop glukozowo-fruktozowy (tworzony często na bazie pszenicy), a także w napojach mlecznych z dodatkiem słodu.

Celiakia — dieta — co jeść?

Dieta bezglutenowa wymaga dobrej znajomości dozwolonych i niedozwolonych produktów. Z czasem każda osoba cierpiąca na to schorzenie przyswaja tę wiedzę i uczy się czytać etykiety. Mimo wielu zakazów jest mnóstwo produktów, które można bezpiecznie spożywać. Osoby z celiakią mogą jeść: ryż (biały i brązowy), proso, kaszę jaglaną, kaszę kukurydzianą, komosę ryżową, płatki ryżowe, amarantus, nasiona chia, pieczywo i makaron bezglutenowy, makaron z grochu, ciecierzycy, fasoli, groszku zielonego, ryżowy, gryczany, tapiokę, ziemniaki, popcorn i owies bezglutenowy.

Wśród bezglutenowych produktów znajdują się też ryby, jaja, nieprzetworzone mięso, produkty mleczne bez dodatków, warzywa i owoce. Chcąc zastąpić pszenną mąkę, można użyć kokosowej, ryżowej, migdałowej lub bezglutenowej. Obecnie w sklepach, zarówno stacjonarnych, jak i internetowych, znajduje się wiele produktów bezglutenowych, np. bezglutenowy proszek do pieczenia. Aby mieć pewność, że kupuje się wyrób bezglutenowy, trzeba szukać na opakowaniu symbolu przekreślonego kłosa.

Jak dobierać obciążenie treningowe? (FABRYKA SIŁY)