Co to są napoje funkcjonalne?

Napoje funkcjonalne — definicja

Napoje funkcjonalne to napoje, których zadaniem jest spełnienie określonej funkcji w organizmie — np. uzupełnienie soli mineralnych, nawodnienie, wpłynięcie w pozytywny sposób na układ nerwowy.

Wśród napojów funkcjonalnych wyróżnia się:

• napoje wzbogacane (woda mineralna z dodatkiem ziół, witamin),
• napoje energetyczne,
• napoje izotoniczne, hipertoniczne, hipotoniczne,
• napoje o konkretnym działaniu prozdrowotnym.

Napoje funkcjonalne dla sportowców to przede wszystkim napoje izotoniczne i napoje energetyczne. Te ostatnie owiane są złą sławą, bo spożywane w nadmiarze mogą zaszkodzić. Alternatywą są napoje izotoniczne.

Napoje energetyczne, czyli werwa z puszki

Napój energetyczny to napój funkcjonalny, którego można określić mianem swego rodzaju "dopalacza" w puszce. Jego wypicie ma dodać nam siły i energii do działania, innymi słowy: pobudzić. Sięga się po nie w czasie znacznego wysiłku umysłowego, bo poprawiają koncentrację i łagodzą objawy zmęczenia. Ich skład w większości opiera się na kofeinie lub na wyciągu z guarany. Napoje energetyczne zawierają ponadto:

• taurynę i L-karnitynę (aminokwasy),
• glukozę, fruktozę lub sacharozę (kaloryczne węglowodany),
• minerały i witaminy syntetyczne,
• konserwanty (m.in. sorbinian potasu i benzoesan sodu),
• aromaty i sztuczne barwniki,
• słodziki,
• dwutlenek węgla.

Niestety, napoje energetyczne spożywane w nadmiarze mogą szkodzić. Niektórzy badacze uważają, że nawet wypicie jednej puszki energetyka może nieść ze sobą ryzyko zawału. W badaniach prowadzonych metodą obserwacji uwidocznił się również związek pomiędzy piciem energetyków a wzrostem poziomu agresji wśród młodzieży. Bardzo niebezpieczne dla zdrowia (a nawet życia!) jest mieszanie napoju energetycznego z alkoholem.

Kiedy sięgać po napoje izotoniczne?

Drugim rodzajem napojów funkcjonalnych są napoje izotoniczne. Stworzone zostały dla sportowców i osób intensywnie pracujących fizycznie (zwłaszcza w okresie letnim). Ich zadaniem jest uzupełnienie traconych w procesie pocenia się soli mineralnych. Są one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu (biorą udział w przewodzeniu sygnałów nerwowych, częściowo odpowiadają za skurcze mięśni, w tym skurcze mięśnia sercowego).

Izotonia = wyrównanie ciśnień

Napoje izotoniczne zostały stworzone przez naukowców, którzy opracowali najlepszy system uzupełniania elektrolitów w oparciu o wiedzę i doświadczenia naukowe.

Płyny bowiem wchłaniają się w różnym tempie. Niektóre wchłaniają się szybko (np. rozcieńczone soki, herbaty ziołowe), inne powoli (np. napoje energetyczne, gęste soki). Zarówno jedna, jak i druga grupa nie stanowi dobrego sposobu nawodnienia organizmu w czasie treningu. Potrzebny jest tu napój, który zapewni optymalny poziom wchłaniania się składników mineralnych. I taką funkcję spełniają napoje izotoniczne, bo ich skład jest zrównoważony, a wypicie takiego płynu nie zaburza równowagi wodno-elektrolitowej. Stężenie elektrolitów odpowiada stężeniu krwi, zatem ciśnienie osmotyczne jest na równym poziomie.

Naturalne napoje izotoniczne

Napój izotoniczny można przygotować samodzielnie w domu. Jest to nie tylko tani, ale i zdrowy sposób na odpowiednie nawodnienie organizmu w czasie wysiłku fizycznego. Dobrze gasi pragnienie, a przy tym dostarcza sporą dawkę elektrolitów woda kokosowa lub woda z kaktusa.

Napoje funkcjonalne cieszą się dużą popularnością wśród sportowców, sięgają po nie również osoby aktywne fizyczne. Ich picie to pewność, że nasz organizm uzupełnił utraconą ilość składników mineralnych.

Agnieszka Gotówka Dziennikarz Fitness

Polecane przez autora:

1. Nowa, szczuplejsza ty… z głową!
2. Jak uniknąć kontuzji w czasie biegania?
3. Biegi OCR. Czym są i na czym polega ich fenomen?

Zobacz wszystkie »